Na de uitvoering van het War Requiem van Benjamin Britten was iedereen onder de indruk. Dagen waren er nodig om bij te komen. Daar moesten we toch iets over schrijven. We vroegen enkele mensen om hun impressies, en we kozen daarvoor zangers van buiten het GMK, die voor de gelegenheid het koor hadden versterkt. Een paar toegevoegde waarden, dus, waaraan wij weer de indrukken van Mia Strobbe toevoegden. Kwestie van natuurlijk evenwicht.

Hieronder leest u de bijdrage van Hilde Matthys, die altijd al dicht bij het Gents Madrigaalkoor heeft gestaan - ze was een vaste waarde bij Cantabile en we zagen haar op allerlei koorevenementen en -festivals.

War Requiem

Het War Requiem van Benjamin Britten is voor mij een van de ontroerendste werken die ik ken. Ik heb het lang geleden leren kennen toen ik Coventry Cathedral bezocht. Deze moderne kathedraal, een pareltje van 20e-eeuwse architectuur van Sir Basil Spence, werd gebouwd naast de ruïnes van de gotische kathedraal die door de Duitsers in het begin van de Tweede Wereldoorlog kapot gebombardeerd werd. De moderne kathedraal in grijs-roze beton staat in het teken van het lijden en de verzoening. Die symbolen zijn overal in deze kathedraal aanwezig. "Father, forgive" staat gegrift in een half verkoolde balk van de oorspronkelijke kathedraal. Die thema’s van lijden en verzoening zijn ook prominent aanwezig in het War Requiem van Britten.

Britten heeft dit requiem gecomponeerd voor de inwijding van de kathedraal. Hij was een uitgesproken pacifist en dat komt ook tot uiting in dit requiem.

Het is een overweldigend werk geworden met een groot orkest, een groot koor en een sopraan (een Russische) die het Latijnse requiem voor hun rekening nemen. Een kamerorkest en twee solisten (een Engelse tenor en een Duitse bas) vertolken de gedichten van de Engelse dichter Wilfred Owen, die in de Eerste Wereldoorlog op 4 november 1918 gesneuveld is in Noord-Frankrijk. Ten slotte krijgen we nog een jongenskoor met orgel, dat ook een deel van het Latijnse requiem zingt als een engelenkoor.

Wilfred Owen, misschien de bekendste van de War Poets, schreef wrange teksten over de oorlog.‘My subject is war, and the pity of war. The poetry is in the pity. Yet these elegies are to this generation in no sense consolatory. They may be to the next. All a poet can do today is warn. That is why true poets must be truthful.’

Britten heeft een prachtige keuze gemaakt uit de gedichten van Owen. Mijn absolute voorkeur gaat naar het bittere Anthem for Doomed Youth, het eerste gedicht in dit requiem voor tenor, en naarFutility, ook voor tenor, bij het Lacrimosa. Dit laatste gedicht snijdt door merg en been. Na al de verbittering, opstandigheid en wanhoop, ook hoorbaar in de muziek, komt dan het laatste wondermooie gedicht, Strange Meeting, waarin de dode vijanden zich verzoenen en dat mondt uit in het rustgevende In Paradisum, gezongen door alle solisten en alle koren met het orkest.

Het werk is prachtig gestructureerd en alle pijn, woede, verdriet, wanhoop en ten slotte verzoening komen tot uiting in de muziek van Britten, die niet altijd zo evident is voor amateurs.

Zoals je merkt, ligt dit requiem mij nauw aan het hart. Daarom was ik ook zo blij dat ik aan de uitvoering ervan mocht meewerken. Bovendien in het Concertgebouw in Brugge en met Vladimir Ashkenazy als dirigent, met schitterende internationale solisten (zoals Britten het bedoeld heeft: een Russische sopraan, een Engelse tenor en een Duitse bas in het teken van de verzoening) en een enthousiast en accuraat spelend jeugdorkest. Ik heb genoten van de repetities op zondagavond, van de bezieling van Johan en zijn vakmanschap in het aanleren van deze moeilijke partituur op zeer korte tijd.

Bedankt Johan, bedankt Madrigaalkoor en wie weet tot nog eens een project.

Hilde Matthys

Lees ook de andere drie impressies: 

De ervaringen van een “toegevoegde waarde” door Geert Claeys 
Indrukken bij het War Requiem door Paul De Loore 
Indrukken door Mia Strobbe